چند نمونه سوال دیگر زبان فارسی اول دبیرستان

الف-بياموزيم و املاء (3نمره)

1-در عبارت زير كدام واژه زايد است ؟

« هم آنان درباره‌ي مطبوعات مقاله نوشتند هم دوستان ما نوشتند . »

واژه‌ي نوشتند

2-آيا كاربرد «به قول معروف» در عبارت زير درست است ؟ چرا ؟

« آن قدر ايستادم كه به قول معروف زير پايم علف سبز شد »

درست ، چون بايد به قول معروف نمونه‌اي از مثل و حكمت‌ها و سخنان برجسته بيايد .

3-علت نادرستي عبارت زير را بنويسيد .

« آيا كدام شهر براي سفر تابستان مناسب است ؟ »

چون دو كلمه پرسشي نمي‌تواند پشت سر هم در يك جمله بيايد .

4-از ميان واژه‌هاي زير كدام واژه‌ها در فارسي با معني مفرد به كار مي‌روند؟

حواس - حقوق – اسلحه– اخبار

5-صحيح كلمات نادرست زير را بنويسيد .

اذكار

احرار و آزادگان – زينت بخش ازهار و گل‌ها – حلقه‌هاي ازكار – عزم و بزرگي .

ب-زبان شناسي (4نمره)

1-دليل پيچيدگي زبان چيست ؟

زبان به اين دليل پيچيدگي دارد كه بايد ذهن انسان را همراه با تمام رازها و رمزهاي حيات مادي و معنوي او ه در سطح فردي و چه در سطح اجتماعي در خود بگنجاند .

2-به كمك كدام ويژگي زبان ، مي توان جملات نامحدود را ساخت ؟

دو ساختي بودن

3-«لهجه» به كدم يك از شكل‌هاي زبان گفته مي‌شود ؟

لهجه به شكل‌هايي از زبان گفته مي‌شود كه فقط د تلفظ با هم فرق دارند ؛ مثلاً ، وقتي يك اصفهاني به فارسي تهراني حرف مي‌زند ، مي‌گوئيم لهجه دارد.

4-متن زير كه در حوزه‌ي زبان شناسي تاريخي است ، به زبان امروزي بازنويسي كنيد . ( تاريخ بيهقي )

باران كم‌كم مي باريد به طوري كه زمين را نمناك كرد .

5-رابطه‌ي معنايي ميان كلمات زير را بنويسيد .

الف- غمين و محزون : مترادف ب- زشت و زيبا : متضاد

6-منظور از «واج شناسي» در مطالعه ي زبان شناسي چيست ؟

در يك سطح فقط به مطالعه صداهاي زبان و قواعد تركيب آن‌ها به منظور ايجاد ساخته‌هاي آوايي زبان مي‌پردازند به اين سطح از مطالعه‌ي نظام زبان واج شناسي مي‌گويند .

پ-نگارش (5نمره)

1-در تبديل گفتار به نوشتار به چه مواردي بايد توجه داشت ؟ (ذكر دو مورد كافي است .)

1- كلمات را شكسته به كار نبريم . 2- مطالب زايد را حذف كنيم .

2-عبارت زير را نشانه‌گذاري كنيد :

«صاحب نظرانِ آموزشي مي‌گويند : شرط درست نوشتن ، درست فهميدن است»

3-به نوشته‌ي زير اصطلاحاً نگارش ادبي مي‌گوييم ، چون از عنصر خيال و آريه‌هاي ادبي استفاده كرده .

« غروب ف غم رنگ و خونين و خورشيد در زير پلك غبار ، اشك خونين مي‌بارد. »

4-«يك روز ابري» را توصيف كند . (حداكثر سه سطر)

آن روز آسمان ابري بود و نسيم ملايمي مي‌وزيد و ما در آْن هواي ابري فوتبال بازي مي‌كرديم كه هوا باراني شد و نم نم باران شروع به باريدن كرد و ما از فوتبال دست كشيديم و به خانه آمديم كه يكي از بچه‌ها گفت بيائيد اين روز ابري و فوتبال بازي خودمان را يادداشت كنيم .

5-عبارت زير را به گونه‌اي خلاصه كنيد كه مفهوم اصلي آن حفظ شود.

« خرد چون چراغي است كه انان را به راه راست رهنمون مي‌شود . كساني كه از آن بهره نمي‌گيرند از اين كه در راه زندگي چراغي در دست داشته باشند ، خودداري مي‌كنند . »

خرد چراغي است كه راه را براي انسان روشن مي‌كند بعضي از افراد خرد خود بهره‌مند نمي‌شوند .

6-متن زير بخشي از يك نامه‌ي خصوصي و دوستانه است ، يكي از اساسي‌ترين ويژگي اين نامه را بنويسيد .

« اكنون كه با تو درد دل مي‌كنم ، خاطرم آزرده و دلم گرفته است ، اين آزردگي خاطر و گرفتگي دل براي توست مي‌دانم كه سخت تنهايي گذاشته‌اند . »

انتخاب كاغذ مناسب ، خط خوانا ، سطور مرتب و منظم پاكيزگي نامه ، جلوه‌اي از حرمت گذاري به گيرنده است .

7-چرا در متن زير ، مقصود نويسنده به راحتي دريافت نمي‌شود ؟

« ... بين افراد جامعه‌ي بشريت از نظر لون‌هاي متفاوت و از لحاظ فراست و هوش و قدرت تفكر ، اختلافي در كنه امر وجود ندارد .

چون نويسنده از كلمات دشوار استفاده كرده است.

ت-دستور (8نمره)

1-در عبارت زير نهاد پيوسته و نهاد جدا كدامند ؟

« خرگوش‌هاي كوچك ناگهان از خوتب برجستند . »

خرگوش‌هاي كوچك نهاد جدا جستند : نهاد پيوسته

2-با توجه به جمله‌ي «او به افتخارات باستاني خود مي‌نازيد . » :

 

 

 

 

الف-با رسم نمودار هريك از اجزاي جمله را بنويسيد .

جمله

نهاد گزاره

او با افتخارات باستاني خود مي‌نازيد

نهاد پيوسته

گروه اسمي متمم فعل

گروه اسمي گروه فعلي

گروه اسمي به افتخارات باستاني خود مي‌نازيد

او

ب- خود ضمير مشترك ، باستانيش : ـَـ ش ضمير شخصي

3-در عبارت زير : « مريم به گل‌هاي زيباي باغچه آب داد . »

الف-يك اسم مشتق بيابيد .

باغچه

ب-چرا واژه‌ي «مريم» اسم خاص است ؟

زيرا بر يك چيز (اسم انسان) دلالت دارد .

پ-در گروه اسمي «گل‌‌هاي زيباي باغچه» هسته كدام است ؟

گل

4-با توجه به متن زير :

«زمين مي‌لرزد ، التهابي مبهم گستره ي دشت را پوشانده است ، آب ايستاده است . »

الف-زمان فعل‌هاي مشخص شده را بنويسيد .

مضارع اخباري سوم شخص ماضي نقلي

ب-فعل «ايستاده است» گذرا است يا ناگذر ؟

ناگذر است .

پ-فعل «مي‌لرزد» را گذرا كنيد .

مي‌لرزانيد .

5-در نوشته ي زير ، قيدها را بيابيد و نوع آن‌ها را بنويسيد ؟

قيد متمم قيد ساز صفت مشترك با قيد يا بي‌نشانه

«پدر از توي اتاق ، همه‌ي اين بساط را مي‌ديد و آهسته ذكر مي‌گفت .»

زيرا جانشين اسم است و به جاي آن آمده است .

6-نقش‌نماها را در عبارت زير مشخص كنيد و نام آن‌ها را بنويسيد .

نقش نما

«خدايا! عذر ما را بپذير .»

خدايا – را – نشانه مفعول

7-در گروه‌هاي اسمي زير ، نوع صفات مشخص شده را بنويسيد .

صفت نسبي

الف –رنگ حنايي

صفت فاعلي

ب-چهره‌ي خندان

الف- نگارش (5نمره)

1-انواع نامه‌ها را بر حسب نگارش و گيرنده‌ي آن‌ها بنويسيد .

دوستانه – رسمي – اداري

2-نوع نگارش عبارت زير علمي است يا ادب ، علت آن را بنويسيد .

يك تكه بوته‌ي كوتاه مغيلان وسط يك بيابان دراز ، يك قصيده‌ي بلند است .

ادبي است . زيرا از عنصر خيال و آريه‌هاي ادبي استفاده كرده است .

3-در كدام يك از نوشته‌ي زبان به كار گرفته شده نزديك به زبان گفتار است ؟

زبان ساده

4-جمله‌ي زير را كوتاه‌تر كنيد به طوري كه مفهوم اصلي آن حفظ شود.

«دانشمندان و خردمندان با سعي و كوشش بسيار به هدف و مقصود خويش رسيده‌اند .»

دانشمندان و خردمندان با كوشش بسيار به مقصود خويش رسيده‌اند .

5-چرا به كار بردن عبارت «نگهبان دين تواند بود» در نوشتار امروز نادرست است ؟

چون خواننده يا نويسينده به مقصود كه مي‌خواهد نمي‌تواند دست يابد و در ميان انبوهي از تصاوير خيالي گم مي‌شود .

6-در توصيت به كدام دسته از جزئيات بايد پرداخت ؟

به آن دسته از جزئيات كه به روشن‌تر شدن مقصود كمك كند

7-بيان شباهت‌ها و تفاوت‌هاي دو امر با كدام يك از راه‌هاي پروراندن معاني مسير است ؟

مقايسه

ب-دستور زبان (8نمره)

1-با فعل «خوراند»يك جمله بسازيد واجزاي آن را مشخص كنيد.

نهاد گزاره

مادر به كودكش دارو خوراند.

2-نوع افعال زير رابنويسيد :

الف- خريده باشم ماضي التزامي

 

ب- مي نويسم مضارع اخباري

3- گذر يا ناگذر بودن افعال زير را مشخص كنيد ، در صورت گذرا بودن نوع گذراي آن را بنويسيد ؟

الف-او به گذشته‌ي خود مي‌نازد گذرا الف- گذرا به متمم

 

ب- احمد به مدرسه رفت گذرا ب- گذرا به متمم

 

ج- شهر تهران بسيار وسيع ناگذر

 

 

4- براي نمودار زير يك گروه اسمي مثال بياوريد .

گروه اسمي

صفت مبهم اسم صفت بياني

چند كتاب تاريخي

5-با توجه به متن زير به پرسشهاي آمده پاسخ دهيد .

«رستم بي درنگ با سپاهي گران به جنگ سهراب رفت ، در نخستين روز جنگ كاري از پيش نبردند ، در روز دوم سهراب از پدر خواست كه از جنگ دست بردارد. »‌

الف- « بي درنگ » چه نوع قيدي است ؟ پيشوند قيد ساز

 

وابسته‌ي پيشين هسته

ب- هسته و وابسته‌هاي گروه اسمي «نخستين روز جنگ» را بنويسيد.

ج-يک صفت شمارشی پسين در متن بيابيد؟ روز دوم

 

6-نوع هر کدام از حروف (نقش نما) را در عبارت زير بنويسيد؟ حرف اضافه حرف ربط

«به او سفرش کردم تا بيشتر تلاش کند.»

7- درعبارت زير ضمير شخصی را به ضمير مشترک تبديل کنيد.

پدرم هميشه از کارهايش سخن می گويد.

پدرم هميشه از کار خودش سخن می گويد.

8- کدام يک از اسم های زير ساده کدام مرکب و کدام مشتق اند؟

الف- چهل ستون مرکب ب- دانشگاه مشتق ج- مداد ساده

ج-زبان شناسی(4نمره)

1-مهمترين ويژگی زبان انسان چيست؟

دو ساختی بودن آن است .

2- گويش به کداميک از شکل های زبان اطلاق می شود؟

که علاوه بر تلفظ،در انتخاب کلمات و قواعد دستوری نيز با هم فرق داشت باشند.

3- کداميک از شاخه های زباشناسی به مطالعه گذشته ی زبان مربوط می شود؟

تاريخی

4- واج شناسی به کدام يک از بخش از زبان می پردازد؟

فقط به مطالعه ی صداهای زبان و قواعد ترکيب آن ها به منظور ايجاد ساخت آوايی می پردازند.

5- يک مثال برای ترادف و يک مثال برای تضمن بنويسيد؟

ترادف : پدر بابا تضمن :پدر و والدين

6- دستور زبان به چند دسته تقسيم می شود؟

صرف و نحو

د)املا و بياموزيم(3)

1- چرا کاربرد واژه ی «پيشنهادات» در فارسی نادرست است؟

چون «ات» عربی است و بهتراست از بکار بردن آن پرهيز کنيم.

2- مثالی بياوريدکه در آن رعايت نقش نمای اضافه(کسره ی اضافه)الزامی است؟

چرا که اگر آن را ننويسيم کلمه به شکلی غير از آنچه که منظور ماست خوانده و معنی می شود – مانند «لب تشنه».

3-خط نوشتن با دست را در اصطلاح چه می نامند؟

خط تحريری

4- در عبارت زير نگارش کدام واژه ها نادرست است؟

«اين روز ها کاهاً در مطبوعات اخبارهای متفاوتی نوشته می شود.» گاهي

5- در گروه کلمات زير املای برخی از کلمات نادرست آمده است ، درست آنها را بنويسيد.

القاب مسرّت

الف- عشقه و پيچک ب- عناوين و الغاب ج- ابراز مصرّت د- حاشيه گذاری

6-همزه در کدام يک از مثال های زير به حرکت (کسره)نياز ندارد؟

الف)قائم ب)جزء اول

الف- نگارش(5 نمره)

1- فوايد خلاصه نويسی را بنويسيد .

1- با خلاصه کردن خوانده ها می توانيم نتيجه‌ی تمامی مطالعات خود را در حجمی اندک حفظ کنيم تا درصورت لزوم با مرور آن ها، از مطالعات خوداستفاده کنيم .

 

2-با خلاصه نويسی ميزان دقت وتمرکز ما برای در و دريافت مفاهيم متن افزايش می يابد .

3- خلاصه نويسی دست ما را برای نگارش باز و توانا می‌کند .

2- يک عنوان برای نامه‌های رسمی و اداری و يک عنوان برای نامه های خصوصي و دوستانه بنويسيد.

اداری : رئيس محترم دبيرستان دکتر حسابی.

رسمی : جناب آقای غلاميان دبير گرامی ادبيات

 

خصوصی : دوست عزيزم دوستانه : پسر عموی گرامی

 

3- خاطره نويسی عام ترين و صميمانه‌ترين نوع نوشته است .

4- در ساده نويسی بايد چه مواردی را رعايت کرد ؟

سعی کنيم همان گونه که سخن مي‌گوييم بنويسيم – از جملات بلند استفاده نکنيم – از تکلف کلامی و شاخ و برگ دادن بی مورد به مطالب و عبارت های فضل فروشانه پرهيز کنيم.

5- عبارت زير را نشانه گذاری کنيد.

روان شناسان معتقدند که درست خواندن درست انديشيدن است

روانشناسان معتقدند : که درست خواندن ، درست انديشيدن است .

6– برابرهای مناسب واژگان زير را بنويسيد .

الف – علی هذا (بنابراين)ب – کانديدا (نامزد) ج – من غير مستقيم ( غير مستقيم )

ب – دستور ( 8 نمره )

1 – انواع نقش نما را در عبارتهای زير مشخص کنيد

ن مفعولی حرف اضافه

الف – زهرا تحقيقش را از قفسه ی کتابها برداشت .

وابسطه ساز – حرف ربط حرف اضافه نشانه مفعولی

ب – سعديا چون کتابت بيدم خود را شناختم .

2 – هر يک از واژه های زير را در دو جمله طوری به کار ببريد که در يک جمله نقش صفت و درجمله ديگر نقش قيدی داشته باشد

خوش خط : نويسندگان خوش خط می نويسند . « قيد »

 

بسيار خوب : معلم ما بسيار خوب است . « صفت »

 

نويسندگان خيلی خوش خط می نويسند .« قيد »

 

دوست من يک فوتباليست بسيار خوب است . « قيد »

 

3 – در متن زير ضميرها را بيا بيد و نوع آنها را مشخص کنيد .

کتابهای درسی تو را در آن قفسه پيدا کردم .

منفصل جدا ضمير اشاره

4-با استفا ده از نمودار درختی عناصر تشکيل دهنده ی گروه اسمی زير و همچنين نوع و چگونگی ارتباطشان را مشخص کنيد .

 

گروه اسمی
اسم	صفت مبهم	صفت بيانی
کتاب	زيبايی	هستی

 

5- ساخت اسمهای زير را مشخص کنيد (ساده ، مشتق ، مرکب )

الف – دوست(ساده)ب- روزه (مشتق)ج- شتر گاو پلنگ (مرکب)

6- از بن ماضی ومضارع فعل زير صفت مشتق بسازيد.(گفته است)

بن ماضی: گفت بن مضارع : بگو

7-با توجه به متن زير به سوالات پاسخ دهيد .

بيگانگی جوانان ما با ادبيات و فرهنگ ايرانی روز به روز بيشتر می شود شايد اين درد به قول طبيبان نشانه ی بيماری عمومی می باشد .

الف- شايد چه نوع قيدی دارد ؟ قيد مکان

ب- هسته و وابسته ی گروه اسمی ( بيگانگی جوانان ما ) را بنويسيد .

 

جمله ی گروه اسمی
هسته	وابسطه پيشين	وابسطه پسين
جوانان	بيگانگی	ما

ج-در فرهنگ ايرانی چه نوع نقش نمايی وجود دارد ؟

نقش نمای اضافه

8- جدول زير را کامل کنيد .

 

فعل	ماضی التزامی	ماضی نقلی	ماضی اخباری	مستقبل
گفته بود	گفته باشم	گفته است	می گويم	خواهد گفت

9- فعل دويد را گذرا کنيد .

دويدن

ج) زبان شناسی

1- معناشناسی چه کاربردی در زبان شناسی دارد ؟

در معناشناسی از يک طرف معنای هر يک از تک واژه ها ، کلمه ها ، جمله ها ، و ... را توصيف می کنند و از طرف ديگر نشان می‌دهند که چگونه هر دسته از کلمه ها در يک حوزه‌ی معنايی قرار می گيرند همچنين نشان می دهد که ميان کلمات و جملات چه روابط معنايی برقرار است .

2- به کداميک از شکل زبان گونه گفته می شود ؟

به شکل هايی از يک زبان گفته می شود که هر کدام در جا موقعيت معينی به کار می رود .

3-رابطه معنايی ميان کلمات زير را بنويسيد .

الف- جانور و حشره( تضمُّن )ب- خواب و بيدار (متضاد)ج- صغار و اصغر(مترادف)

4- زبان شناسشان برای حل مشکل دگرگونی زبان چه را حلی انديشيده‌اند ؟

زبان شناسان برای رفع اين مشکل مطالعه‌ی خود را فقط به يکی از شکل‌های گوناگون زبان محدود می کنند .

د- املا و بياموزيم (3نمره )

1- همزه در کدام يک از مثال های زير به حرکت (کسره) نياز ندارد؟

الف- جبرئيل ب-جزء اول

2- چرا ترکيب (بر عليه) در جمله‌ی زير نادرست است؟

من بر عليه او قيام کردم.

چون بربه عليه اضافه شده و حشنو است.

3-در گروه کلمات زير املای برخی از کلمات نادرست آمده است،درست آنها را بنويسيد؟

تفحصّات مسرّت منزلت

الف- تفحسات عميق ب- ابراز مصرت ج- شان منذلت د- عزم و بزرگ

الف- دستور (8نمره)

1-انواع نقش نماها را با ذکر نام آنها در جملات مشخص کنيد؟

نقش نما نشانه خدا- منادا

سعديا مرد نکو نام نميرد هرگز

دو جمله بنويسيد که در اولی قيد مختص و در دومی قيد پيشوند قيدی به کار رفته باشد؟

قيد مختص قيد پيشوندی

شايد من فردا به خانه‌ی برادرم بروم. من درسهايم را به دقت مرور کردم .

3- در جمله‌ی زير «آن» صفت اشاره است يا ضمير اشاره ؟ چرا؟

ضمير اشاره

در فروشگاه آن لباس زيبا را خريدم .

چون برای دور و نزديک چيز يا شخص بکار می رود .

4- نوع ضمير را در عبارت زير مشخص کنيد.

ضمير پيوسته ضمير اشاره ضمير منفصل

فرزندم چگونه می توانی خود را از اين خطر ها حفظ کنی برای تو نگرانم.

5-با توجه به عبارت زير به پرسش ها پاسخ دهيد .

اين بار سوم است که به مشهد مقدس مشرّف می شويم؟

الف- هسته‌ی گروههای اسمی را مشخص کنيد؟

مشهد مقدس

ب-نام وابسته های اين گروههای اسمی را بنويسيد؟

پيشين:بار سوم پسين:مشرف می‌شويم

6- يک اسم عام بنويسيد؟

پول

7- يک جمله بنویسيد که فعل آن گذرا باشد به متمم؟

احمد از دوستش رنجيده بود .

8- واژه‌ی «کلاس» در جمله زير معرفه است يا نکره يا اسم جنس ؟

ما از کلاس دوم بيرون آمديم . معرفه

9-از فعل «گفته بوديد»با حفظ شخص مضارع التزامی بسازيد؟

بگفتم- بگفتی- بگفت- بگفتيم – بگفتيد - بگفتند

10- از فعل «خورديم»صفت مفعولی و صفت فاعلی بسازيد؟

صفت فاعلی: خوارا صفت مفعولی:خورده

 

11- مفرد واژه‌ی «ادله» را بنويسيد؟دليل

12- برای واژه‌ی «طبيعت»يک مضاف‌اليه و يک صفت بنويسيد؟

طبيعت پارسال از امسل بهتر بود .(مضاف اليه)- 13 عيد نوروز روز طبيعت است(صفت).

13-نوع ساخت اسمهای زير را بنويسيد.

کتاب خانه: مرکب کوشش: مشتق

ت-املا و بياموزيم(3نمره)

1-صحيح زير را با خط شبه نسخ بنويسيد .

الف- برحه ای از زمان:برهه‌ای از زمان

 

ب- پناه و ملجعی:پناه و ملجئي

 

پ- ارواح و ترقی :عروج و ترقی

 

ت- مقاصد و اغراز:مقاصد واغراض

2- صحيح جملات زير را بنويسيد.

الف- مريم بر عليه او گزارشاتی را به دادگاه اراعه داد .

مريم عليه او گزارشاتی به دادگاه اراعه داد .

ب- هم ما به مهمانی دعوت شديم هم تو .

همگی به مهمانی دعوت شديم .

3- جمله‌ی زير را ويرايش کنيد .

از بس درس را برايش توضيح دادم ، که به قول معروف سرم درد گرفت.

4- کاربرد صحيح واژه‌ی تلفناً را در جمله‌ای به کار ببريد .

من تلفنی به او موضوع درس را گفتم .

ب- نگارش(5نمره)

1- جمله‌ی زير را با علايم نگارشی کامل کنيد .

سهراب سپهری شاعر معاثر ، کتاب اتاق آبی را نوشت .

2- دعوت نامه‌ای به يکی از دوستان خود ، برای شرکت در مراسم «شب شعر عاشورا» بنويسيد.

بسمه‌تعالی

ان الحسين مصباح الهدی و السفينه النجاه

دوست عزيزم رضا

با تسليت به خاطر ماه محرم الحرام مي‌خواستيم شما را برای نوحه خوانی به هيئت عزاداری دعوت نماييم .

 

با تشکر دوستت بهمن

3- نوشته ی زير از نظر بيان علمی است يا ادبی ؟

مدينه ، نيمی از بهشت است و بقيع نيمی از مدينه . ادبی

4- شکل مکتوب و ملفوظ کلمه‌ی « نيايش » را بنويسيد.

5- بجای واژه ی «چکاد» و عبارت «از جای بشد »معادل امروزی بنويسيد.

چکاد : قله از جای بشد : عصبانی شد

زبان شناسی (4نمره)

1- يک شکل زبان و ويژگی آن را نام ببريد .

گویش : علاوه بر تلفظ در انتخاب کلمات وقواعد دستوری نيز فرق می‌کند و به چهار دسته تقسيم می شود :

1- گويش جغرافيايی ،2- اجتماعی،3- تاريخی ،4- معيار

2- رابطه معنايی بين کلمات زير را بنويسيد .

غايی ونهايی : مترادف افراط وتفريط : مترادف بيما رو بيمارستان: تضمن

3- زبان فارسی چند واج وچند شکل نوشتاری دارد ؟

29 واج و 32 حرف

 

4- يک کلمه بگويد که وجود خارجی دارد ولی برای ما از زمانی وجود پيدا کرده است که نام آنها وارد زبان فارسی شده است ؟

کيوی

5- هدف از مطالعه زبان در زبان شناسی سنتی چيست ؟

حفظ کتاب آسمانی

ادبيات

1- کتاب «پرستو درقاب »اثرکيست ؟

الف – ناصرخسرو ب- زين العابدين مراغه‌ای

ج- عليرضا غروه د- دکترمهدی حميدی

2- ويژگی کتاب قابوس‌نامه عبارتند از :

الف- وجود آرايه های ادبی آن

ب- واژه های عربی دشوار آن

ج- جاذبه های داستانی و وسعت اطلاعات آن

د- زبان ساده و بيان گيرای آميخته با جاذبه‌های داستانی و وسعت آن

3- کتاب مثنوی چند بيت و چند دفتر است؟

الف- بيست هزار بيت و شش فتر

ب- شش هزار بيت و بيست دفتر

ج- بيست و شش هزار بيت و شش دفتر

د- شش هزار بيت و بيست و شش دفتر

4- در ادبيات جهان انواع آثار ادبی بر اساس انديشه و محتوا عبارتند از :

الف- رباعی – غزل – دو بيتی – مثنوی

ب- ساده – مصنوع – مسجع – بينابين

ج-حماسی – غنايی – نمايشی – تعليمی

د- تاريخی – اجتماعی – سياسی – ادبی

5- موضوع اصلی ادبيات پايدار چيست؟

الف- ترسيم مظلوميت مردم

ب- نشان دادن افق روشن پيروزی

ج- ستايش آزادی و آزادگی

د- دعوت به مبارزه و پايداری در برابر بيدادگران

6- قديميترين و محبوب ترين نوع ادبی در ميان ملت‌ها چيست ؟

الف- حماسه وتاريخ

ب- قصيده و غزل

ج- نمايش‌نامه و فيلم‌نامه

د- افسانه و قصه

 

 

7- مساخ يعنی چه؟

الف- رخت کن حمام

ب- دوش آب

ج- درب حمام

د- محل قرار دادن آبگرمکن

8- اعتکاف يعنی چه؟

الف- ذکر و ياد کردن خدا

ب- عبادت کردن

ج- دوستی خدا برای عبادت

د- گوشه نشينی برای عبادت

9- «تمتع» يعنی چه ؟

الف- زيارت خانه خدا

ب- برخورداری و بهره‌مندی

ج- خود آرائی و ظاهر سازی

د- ستايش و بزرگداشت

10- کداميک از شاعران زير غزل اجتماعی سروده‌اند ؟

الف- پروين اعتصامی و ملک الشعرای بهار

ب- ملک‌الشعرای بهار و سيد اشرف الدين حسينی

ج-عارف قزوينی و فرخی يزدی

د-عارف قزوينی

11- قالب چهار پاره در چه زمانی ابداع شد و شامل چه موضوعاتی است؟

الف- دوره قاجار و شامل موضوعات وطنی و آزادی است .

ب- پس از انقلاب و شامل موضوعات سياسی و اجتماعی است .

ج- زمان حمله مغول و شامل موضوعات مبارزه با دشمن است .

د- پس از مشروطه و شامل موضوعات غنائی و اجتماعی است .

12- در بيت زير چه آرايه‌ی ادبی به کار رفته است ؟

ياد از اين مرغ گرفتار کنيد ای مرغان چون تماشای گل و لاله و شمشاد کنيد

الف- تشبيه

ب- مراعات النظير

ج- تشخيص

د- تلميح

13- بيت زير بيانگر کدام ويژگی شاعر است ؟

خانه‌ای کاو شود از دست اجانب آباد

ز اشک ويران کنش آن خانه که بيت الحزن است

الف- دوستی وطن

ب- مردم ستيزی

ج- بيگانه ستيزی

د- غرب ستيزی

14- عبارت «حرفی به کارش بود» يعنی چه ؟

الف- در هنگام کار کردن حرف می زد

ب- در مورد کارش حرف می زد

ج- جای حرف مشکل داشت

د- مشکلی نداشت

15- در بيت زير منظور از « نامه » چيست ؟

بگفتش اندراين نامه حرفی است مبهم

که معنيش جز وقت پيری ندانی

الف- کتاب زندگانی

ب- نوشته ای که ديگران می نويسند

ج- نامه‌ای بد خط که معنی آن را نمی فهمند

د- کتاب گلستان سعدی

16- با توجه به عبارت «جهل کن که اگر چه اصيل و گوهری باشی گوهر تن نيز داری که گوهر تن از گوهر اصيل بهتر بود.» منظور از گوهر تن و گوهر اصيل چيست؟

الف- اصالت اکتسابی و اصالت موروثی

ب- اصالت موروثی و اصالت اکتسابی

ج- اصالت موروثی و اصالت نژادی

د- اصالت اکتسابی و فضايل اکتسابی

17- بيت رو به رو را کامل کنيد .

گفتم که بوی زلفت گمراه عالمم کرد

الف- گفتا ز خوب رويان اين کار کمتر آيد

ب- گفتا اگر بدانی هم اوت رهبرآيد

ج- گفتا که شبروست او از راه ديگر آيد

د- گفتا تو بندگی کن کاو بنده پرور آيد

18- منظور از «گنج خدا دادی » در بيت ........ كنج ويرانه‌ی زندان شد اگر سهم بهار شکر آزادی و آن گنج خداداد کنيد

الف- وطن

ب- خانه

ج- آزادی

د- ثروت و پول

19- عبارت «او را با وزير صحبتی بود»يعنی چه ؟

الف- او با وزير رفت و آمد و دوستی داشت

ب- او با وزير صحبت می‌کرد

ج- او يک بار با وزير صحبت کرده بود

د- او يک بار با وزير رفت و آمد کرده بود

20- منظور از « متاع » در بيت :

« متاعی که من رايگان دادم از کف

تو گر می توانی مده رايگانی » چيست ؟

الف- کالاهای خارجی

ب- آزادی

ج- جوانی

د- پيری

الف- نگارش(5نمره)

1- زبان علمی چه تفاوتی با زبان ادبی دارد ؟

زبان علمی صرفاً برای انتقال مستقيم مفاهيم دقيق علمی بکار می رود اما زبان ادبی به آفرينش زيبايی های ادبی اختصاص دارد .

2- چرا در نوشتار امروز به کار بردن عبارت « ازجای بشد » نادرست است؟

چون شيوايی کلام را از ميان می برد و مقصود نويسنده در ميان انبوهی از تصاوير خيالی گم می شود .

3- پيام‌های تسليت و تبريک جزء کدام يک از انواع نامه محسوب می‌شود ؟

نامه‌های رسمی

7- جمله‌ی زير را کوتاه کنيد به طوری که مفهوم اصلی آن حفظ شود .

«در کارهای بزرگ و مهم بايد با خرد مندان و عقلا ، مشورت و هم انديشی کرد . »

در کارهای بزرگ بايد با خردمندان مشورت کرد .

8- در توصيف کدام دسته از جزئيات يک پديده بايد مورد توجه قرار بگيرد ؟

ادبی

9- در کداميک از نوشته ، عبارتها و کلمات زايد (حشو) ديده نمی‌شود ؟

ساده نويسی

ب- دستور زبان (8نمره)

1- جمله‌ای بنويسيد که در آن واژه‌ی « سبزی » اسم جنس باشد ؟

من از بازار سبزی خريدم .

2- کداميک از اسم‌های زير ساده ، مرکب يا مشتق‌اند ؟

الف- سيما : مرکب

 

ب- خنده : ساده

3- جمع مکسر واژه های زير را بنويسيد .

الف- قله :قلل

 

ب- دعا : ادعيه

4- هسته‌ی گروه اسمی زير را مشخص کنيد .

هسته

«همان دو دوست شاعر من »

5- واژه‌ی « کدام » در دو جمله جداگانه يکبار به عنوان ضمير پرسشی و يک بار صفت پرسشی بکار ببريد .

ضمير پرسشی : کدام کتاب را می خواهيد .

 

صفت پرسشی : علی به کدام مدرسه می رود .

6- کدام يک از صفت های شمارشی پيشين کدام يک پسين اند ؟

صفت ترتيبی نوع اول پسين – نوع دوم پيشين

7- با توجه به متن زير به پرسش‌های آمده پاسخ دهيد .

« پيرمرد با خانواده هر سال تابستان به يوش می رفتند اما من می‌ديدم كه خود در اين سفرهای هر ساله به جست و جوی تسلايی می رفت او دور از هر ادعايی به سادگی در ميان ما می زيست.»

الف- مرجع ضمير او چست ؟

پيرمرد

ب- کدام واژه ضمير مشترک است ؟

خود

پ- يک صفت اشاره و يک صفت مبهم در متن بيابيد ؟

اشاره : اين

 

مبهم : هر سال

ت- واژه های «تابستان» و «به سادگی» در متن بالا به عنوان قيد به کار رفته است نوع آنها را بنويسيد ؟

تابستان : قيد زمان

 

به سادگی : قيد پيشوند

8- جدول زير را کامل کنيد .

 

فعل	بن مضارع	صفت فاعلی	صفت لياقت	صفت مفعولی
می ديدم	بيننده	بينا	ديدنی	ديده

9- صفت عالی (وابسته‌ی پيشين)را در يک گروه اسمی بکار ببريد .

ديروز بدترين روز بود .

 

 

گرو اسمی
پيشين	هسته	پسين
بدترين	روز	بود

10- واژه‌ی «حافظ»را با نقش نماهای (کسره و حرف ندا)در جمله های جداگانه بکار ببريد .

حرف ندا کسره

ای حافظِ شيرازی تو کاشف هر رازی

پ- زبان شناسی (4نمره)

1- رابطه‌ی معنايی ميان کلمات زير را بنويسيد .

الف- خانه و منزل : مترادف

 

ب- کتاب و مدرسه : تضمن

2- زبان شناسان از نشانه‌های زبان به نامی ياد می کنند ؟

تک واژ ياد مي‌‌کنند.

3- زبان شناسی جديد را به چه نام هايی می شناسند ؟

همگانی يا ساخت گرا

 

الف- دستور (8نمره)

حروف وابسطه ساز و هم پايه ساز را در نوشته‌های زير را مشخص کنيد ؟

حرف ربط و وابسته ساز

الف- علی که موضوع را می دانست فرار کرد .

حرف ربط

ب- بايد هميشه خرد را درک کند و به واقعيت‌های جهان پی ببرد .

2- ساخت اسم های زير را مشخص کنيد .

الف- پفک : ساده

 

ب- دوست : ساده

3- از بن ماضی و مضارع زير صفت مشتق بسازيد .

شنيده است

بن ماضی : شنيد

 

بن مضارع : شنو

4- از مصدر سوختن

الف- ماضی بعيد

ب- مضارع التزامی «دوم شخص مفرد» بسازيد .

ماضی بعيد : سوخته بودی

مضارع التزامی : بسوختی

5- انواع اسم های زير را از نظر ساخت معين کنيد .

پوشه : ساده

 

رود خانه : مرکب

 

صفحه : ساده

 

6- نهاد هر جمله همان صاحب خبر است و هسته‌ی گزاره فعل است.

7- مفرد کلمه‌ی « ازمنه » چيست ؟ يک اسم عام بنويسيد ؟

زمان _ پول